Woj. dolnośląskie, 2003
- Czy zgadzasz się z opinią, że "istnieje jakieś stałe prawo, na mocy którego 'dzieci' muszą zawsze buntować się przeciwko 'ojcom'?" Wykorzystując właściwe dzieła, potwierdź ten pogląd lub podejmij z nim polemikę.
- Analizując wybrane postawy bohaterów różnych tekstów kultury, skomentuj i rozwiń myśl: "Choć człowiek nie wybiera zdarzeń swego losu, to jednak może je kształtować".
- Analiza i interpretacja porównawcza wierszy Wisławy Szymborskiej "Chwila" i Adama Zagajewskiego "Chwila" lub analiza i interpretacja wiersza Adama Zagajewskiego "Chwila".
- Rozumienie czytanego tekstu. Pisanie wypracowania. Klaus Tchiele-Dohrmann "Plotka jako ulubiona forma komunikacji międzyludzkiej". Wypracowanie: "Wzorce osobowe czy ludzie walczący z własnymi słabościami?" Które postawy bohaterów lepiej motywują cię do działania? Uzasadnij swoje stanowisko analizując dwa, trzy przykłady.
Woj. kujawsko-pomorskie, 2003
- "A co życie może być warte... jeśli honor stracony" (Józef Conrad). Literackie portrety bohaterów, dla których honor był wartością najwyższą.
- Jest taki czas i są takie miejsca, w których człowiek czuje się szczęśliwy. Różne oblicza szczęścia utrwalone w literaturze.
- "Nietolerancję trzeba zwalczać u korzeni drogą nieprzerwanej edukacji" (Umberto Eco). Rozważania o potrzebie tolerancji inspirowane literaturą i filmem.
- Interpretacja do wyboru:
- tekstu poetyckiego Wisławy Szymborskiej "Pod jedną gwiazdką" lub tekstu prozatorskiego Olgi Tokarczuk "Deus ex";
- tekstu z zadaniami: Tadeusz Bujnicki "Świat pana Zagłoby".
Woj. lubelskie, 2003
- Trzeba wiedzieć z czego się wyrasta - myśl Henryka Grynberga uczyń tezą rozważań na temat roli artysty w kształtowaniu tożsamości narodowej"
- Mówi się, że sztuka wzbogaca człowieka - rozważ problem nawiązując się do wybranych dzieł literackich i innych.
- Człowiek przez całe życie musi dokonywać wyborów -omów zagadnienie na kontrastowo wybranych sytuacjach z biografii bohaterów literatury.
- Zaproponuj sposoby odczytania wiersza Ewy Lipskiej "Córeczka Z" z tomu "Sklepy zoologiczne".
Woj. lubuskie, 2003
- "Pisarz tylko zaczyna, dopiero czytelnik dzieło dopełnia, rozwija i wzbogaca" - przekonuje Ryszard Kapuściński. Podejmij dialog z sądem pisarza przywołując stosowne utwory.
- Czym dla bohaterów literackich różnych epok jest pamięć o życiowych doświadczeniach - darem, brzemieniem, przekleństwem - omawiając zagadnienie wykorzystaj znane ci teksty literackie.
- Literatura XIX-wieczna jako strażniczka narodowego pamiątek kościoła - rozważ problem odwołując sie do wybranych utworów.
-
- Jan Kochanowski - "Pieśń XXV", Kazimierz Wierzyński - "Modlitwa". Interpretując wiersze Jana Kochanowskiego i Kazimierza Wierzynskiego, wyjaśnij, czym jest wiara dla poety XVI i XX wieku.
- Albert Camus - Dżuma - zło jako wyzwanie wobec którego człowiek powinien wyraźnie się opowiedzieć - rozważania na kanwie Dżumy i innych utworów litertury XIX i XX wieku.
Woj. łódzkie, 2003
- Najdoskonalsza część stworzenia czy "nędzy wszelkiej wizerunek"? Odwołując się do wybranych utworów z różnych epok, rozważ, która z literackich koncepcji człowieka i jego losu jest bliższa rzeczywistości.
- Wygrywać jest rzeczą ludzką... Na podstawie wybranych utworów oceń postępowanie bohaterów literackich odnoszących zwycięstwo.
- Nasz pochód przez dzieje, który chętnie wyobrażamy sobie jako zwycięski marsz ku nieograniczonym, jasnym horyzontom, jest w istocie (...) dreptaniem od kryzysu do kryzysu - Jan Józef Szczepański. Odwołując się do wybranych utworów przedstawiających kryzys cywilizacji XX wieku, rozważ, czy podzielasz pogląd pisarza na temat ludzkich dziejów.
- Zinterpretuj wiersz Zbigniewa Herberta (1924-1998) "Dałem słowo". Zwróć uwagę na postawę etyczną podmiotu lirycznego. W swych rozważaniach możesz odwołać się do innych wierszy poety.
Woj. małopolskie, 2003
- Jaką prawdę o człowieku - jego wielkości i małości - odkryłeś, oceniając i analizując bohaterów literackich.
- Od Adama i Ewy na wygnaniu. Przedstaw problem utraty swojego domu, miejsca, swojej przynależności. Odwołaj się do utworów różnych epok.
- "Co jest doświadczeniem XX wieku? Niewątpliwie bezsilność jednostki". Uczyń myśl Miłosza przedmiotem rozważań. Odwołaj się szczególnie do literatury, możesz takze wykorzystać dzieła filmowe, teatralne, malarskie i inne.
- Zinterpretuj wiersz Szymborskiej "Życie na poczekaniu" zwracając uwagę na refleksje autorki o jednorazowości życia i niemożnosci powtórzenia czegokolwiek.
Woj. mazowieckie, 2003
- "Według mnie" - napisał Witold Gombrowicz "literatura niepoważna usiłuje rozwiązać problemy egzystencji. Literatura poważna je stawia." Rozważ te słowa, odwołując się do wybranych utworów literackich z różnych epok.
- "Bywają takie spotkania, które w jednej chwili odmieniają ludzkie życie". Czy zgadzasz się z tym stereotypowym sformułowaniem? Swoją odpowiedź uzasadnij odwołując się do wybranych utworów literatury i filmu.
- "Bogini Hebe wśród przyjaciół". Sprawadzian z rozumienia czytanego tekstu i tworzenia własnego.
- Dokonaj interpretacji wiersza Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego "Szekspir i chryzantemy". Zwróć uwagę jaką rolę odgrywają w utworze aluzje i odwołania do tradycji kultury europejskiej.
Woj. opolskie
- Literatura opisywała różne heroizmy - pokaż to na kilku przykładach.
- "Pesymistyczna wizja ludzkiej kondycji jest właściwa XX wiekowi". Ustosunkuj się do opinii Czesława Miłosza, poszukując argumentów w literaturze XX wieku.
- Analiza i interpretacja porównawcza wierszy Kazimierza Wierzyńskiego "Ktokolwiek jesteś bez ojczyzny" i Leopolda Staffa "Pierwsza przechadzka" lub analiza i interpretacja wiersza Kazimierza Wierzyńskiego "Ktokolwiek jesteś bez ojczyzny".
- O sumieniu - czytanie ze zrozumieniem i pisanie własnego tekstu.
Woj. podkarpackie, 2003
- Wyjaśnij, jaką funkcję pełnią motywy autobiograficzne w wybranych utworach literackich.
- Idealizm życiowy - pomaga czy przeszkadza w osiąganiu zamierzonych celów?
- Przeznaczenie, przypadek, świadomy wybór - co decyduje o naszym losie na podstawie wybranych utworów literackich.
- Interpretacja wiersza "Chwila" Ewy Lipskiej.
Woj. podlaskie, 2003
- "Szczęście człowieka na ziemi zaczyna się dlań wtedy, gdy zapominając o sobie zaczyna żyć dla innych" - rozważ słuszność myśli Gogola, sięgając do kilku wybranych utworów i własnych refleksji o istocie szczęścia.
- Literackie wizerunki ludzi niepokornych - skonfrontuj postawy trzech bohaterów, zwracając uwagę na sposób ich kreacji i funkcje w świecie przedstawionym utworów.
- Analiza tekstów Jana Pieszczachowicza pt. "W kręgu literatury popularnej" i napisanie własnego tekstu na jeden z dołączonych tematów.
- Analiza porównawcza wiersza Leopolda Staffa pt. Ars poetica" i wiersza Tadeusza Różewicza pt. "Dlaczego piszę" lub analiza i interpretacja wiersza Różewicz "Dlaczego piszę".
Woj. pomorskie, 2003
- "Nie ma takiego wielkiego czynu, który by nie powstał z jakiegoś wielkiego marzenia" - (Georges Duchame. O których bohaterach literackich możesz powiedzieć, że mieli odwagę realizować swoje marzenia. Sądy uzasadnij.
- Artysta i jego sztuka. Bohaterowie literatury różnych epok.
- Wykaż, że różni twórcy na przestrzeni wieków uczyli swych odbiorców tolerancji i współczucia dla drugiego człowieka.
- Zanalizuj i zinterpretuj: albo wiersz Wisławy Szymborskiej " W zatrzęsieniu", albo fragment prozy Brunona Szultza "Ptaki". W interpretacji możesz zwrócić uwagę na motyw relacji między człowiekiem i naturą.
Woj. śląskie
- "Świat jest jeno szkołą szukania: nie o to chodzi, kto dopadnie, ale kto przebieży piękniejszą drogą." Michel D. Montaigne.
Zinterpretuj słowa francuskiego filozofa XVI wieku i przedstaw drogi życiowe wybranych bohaterów literackich. Rozważ, jakie wartości i ideały były dla nich drogowskazem. - Historia narzucała twórcom literatury powinności. Omów, jak je pojmowali i realizowali wybrani przez Ciebie pisarze w swoich dziełach.
- Przedstaw i uzasadnij swój sąd na temat ekranizacji lektur szkolnych, konfrontując wybrane utwory literackie z ich filmową realizacją.
- Zwracając uwagę na obraz stwarzania świata w ujęciu biblijnym w poetyckiej wizji Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, dokonaj analizy i interpretacji wiersza "Przypowieść".
Matce
Pan Bóg uśmiechnął się i wtedy powstała ziemia,
podobna do jabłka złotego i do zwierciadła przemian.
Po niej powoli się sączą zwierząt dojrzałe krople
wstępując z wód w powietrza - drgające srebrem - stopnie.
A śpiew najcichcszego z ptaków zamienia się w miękki obłok
i wtedy powstają chmury do ziemi i gwiazd podobne.
Więc knieje do mórz podchodzą i kładą włosy na wodę
i wtedy fale się barwią na kolor dojrzałej jagody.
Światło przenika do ziemi, a ziemia blask przygarnia;
bory wrastają w powietrze, powietrze od lasów - czarne.
Zwierzęta wnikają w korę, a kora porasta życie
i niewidzialne, w przestrzeni, wiruje ziemi odbicie.
Wtedy są wszystkie kolory, każdy od innych różny,
które są wszystkie te same pod szklaną kopułą próżni.
I zafrasował się Bóg, że sam swych dzieł nie ogarnie,
więc cisza złożyła się w fałdy, a światło stało się czarne
i ciężkich kowadeł gór rosły łodygi ogniste,
a gromy z wysiłku kuły zmarszczone w groźnym namyśle,
aż się wykrzesał z kuźni pod niebo od huku białe
z chmur i ziemi ulany - człowiek ciemny i mały.
Teraz uśmiechnął się Bóg i we śnie znużony oniemiał,
i do dziś błądzi wśród grozy człowiek ciemny jak ziemia.
Woj. świętokrzyskie, 2003
- Życie to nie teatr. Rozważ tezę i zaprezentuj swój sąd, odwołując się do wybranych tekstów literackich.
- "Łatwiej przeniknąć świat niż samego siebie" (Carl G. Jung). Przedstaw portrety bohaterów, którzy w trudnych sytuacjach odkrywali mikrokosmos swojej psychiki.
- Dzieła sztuki wchodzą ze sobą w związki i zależności. Na wybranych przykładach ukaż relacje między utworami literackimi lub literaturą i innymi tekstami kultury (malarstwo, rzeźba, film, itp.).
- Zinterpretuj wiersz "Pan Cogito o cnocie" Z. Herberta w kontekście innych utworów poetyckich dotyczących systemu wartości i postaw człowieka.
Woj. warmińsko-mazurskie, 2003
- "...kiedy zło tryumfuje, dobro się utaja,
gdy dobro się objawia, zło czeka w ukryciu"
Wisława Szymborska
Omów wybrane literackie obrazy walki dobra ze złem, jednocześnie czyniąc odniesienia do sytuacji człowieka we współczesnym świecie. - Patriotyzm-kosmopolityzm-obywatelstwo. Omów znaczenia, jakie nadawała tym pojęciom literatura i oceń ich aktualność u progu XXI wieku.
- Kobieta współczesna wobec swej prababki. Rozważ wpływ kobiet na kształtowanie różnych dziedzin życia w epokach dawnych i współcześnie. Posłuż się przykładami, jakie daje literatura i życie codzienne.
- Dokonaj analizy i interpretacji wiersza Tadeusza Różewicza "Kobieta w czerni stąpa po różach".
Woj. wielkopolskie, 2003
- "Pisarz tylko zaczyna, dopiero czytelnik dzieło dopełnia, rozwija i wzbogaca" - przekonuje Ryszard Kapuściński. Podejmij dialog z sądem pisarza przywołując stosowne utwory.
- Czym dla bohaterów literackich różnych epok jest pamięć o życiowych doświadczeniach - darem, brzemieniem, przekleństwem - omawiając zagadnienie wykorzystaj znane ci teksty literackie.
- Literatura XIX-wieczna jako strażniczka narodowego pamiątek kościoła - rozważ problem odwołując sie do wybranych utworów.
-
- Jan Kochanowski - "Pieśń XXV", Kazimierz Wierzyński - "Modlitwa". Interpretując wiersze Jana Kochanowskiego i Kazimierza Wierzynskiego, wyjaśnij, czym jest wiara dla poety XVI i XX wieku.
- Albert Camus - Dżuma - zło jako wyzwanie wobec którego człowiek powinien wyraźnie się opowiedzieć - rozważania na kanwie Dżumy i innych utworów litertury XIX i XX wieku.
Woj. zachodniopomorskie, 2003
- Pisarz tylko zaczyna, dopiero czytelnik dzieło dopełnia, rozwija i wzbogaca - przekonuje Ryszard Kapuściński. Podejmij dialog z sądem pisarza, przywołując stosowne utwory.
- Czym dla bohaterów literackich różnych epok jest pamięć o życiowych doświadczeniach - darem, brzemieniem, przekleństwem...? Omawiając zagadnienie wykorzystaj znane ci teksty literackie.
- Literatura XIX wieku jako strażniczka "narodowego pamiątek kościoła" (A. Mickiewicz). Rozważ problem, odwołując się do wybranych utworów.
-
- Analiza porównawcza wiersza:
Jan Kochanowski "Pieśń XXV"
Kazimierz Wierzyński "Modlitwa".
Interpretując wiersze Jana Kochanowskiego i Kazimierza Wierzyńskiego wyjaśnij, czym jest wiara dla poety XVI i XX wieku. - Albert Camus "Dżuma" (fragment)
Zło jako wyzwanie, wobec którego człowiek powinien wyraźnie się opowiedzieć - rozważania na kanwie "Dżumy" i innych utworów literatury XIX i XX wieku.
- Analiza porównawcza wiersza: