Lubelskie, 2003
- Klasztor, katedra, uniwersytet. Przedstaw znaczenie wymienionych ośrodków dla rozwoju kultury średniowiecznej.
- Scharakteryzuj rozwój życia społeczno-gospodarczego i państwowego Polaków w epoce Napoleona I Bonaparte i Aleksandra I.
- Walka polityczna w Polsce w latach 1944-1948.
A. Analiza źródeł.
B. Wypracowanie: Przedstaw proces przejmowania władzy w Polsce przez komunistów w latach 1944-1948.
Warmia i Mazury
- Feudalizm jako system społeczno - gospodarczy Średniowiecza.
- Wiek XVI "Złotym wiekiem" w kulturze i sztuce Rzeczpospolitej Obojga Narodów.
- Ustrój państwa polskiego w latach 1918 - 1939
Część A. Na podstawie własnych wiadomości i tekstów źródłowych, odpowiedz na załączone pytania. (W nawiasach podano liczbę punktów możliwą do uzyskania)
Część B. Napisz wypracowanie na temat: Od demokracji parlamentarnej do rządów autorytarnych- zmiany ustrojowe w II Rzeczypospolitej.
- Na podstawie własnych wiadomości oraz tekstu źródłowego A odpowiedz na pytania:
Jakie uprawnienia otrzymał Tymczasowy Naczelnik Państwa? Jak długo miał sprawować tę funkcję? Do jakich wydarzeń historycznych nawiązywał tytuł głowy państwa? (15 p) - Przeczytaj źródło B, zastanów się, a następnie określ uprawnienia Naczelnika państwa w świetle "Małej Konstytucji". (5 p)
- Analizując źródła A i B udziel odpowiedzi na pytania: Na jakich zasadach opierać się miał ustrój państwa polskiego? Jak i dlaczego zmieniły się uprawnienia Naczelnika państwa? (15 p)
- Dokonaj analizy źródła C i odpowiedz na pytania: Jak wyglądała struktura władzy w Polsce? Określ kompetencje organów państwa. Jakie występowały między nimi zależności? Jaki typ państwa i formę ustroju wprowadzała konstytucja? (20 p)
- Na podstawie własnych wiadomości oraz tekstu źródłowego D odpowiedz na pytania: Czy uległy zmianie kompetencje parlamentu? Jakie uprawnienia uzyskiwał prezydent RP? W jakim kierunku ewoluował ustrój państwa polskiego? (15 p)
- Przeczytaj tekst źródłowy jako źródło E i odpowiedz na pytania: W jaki sposób miał być wybierany prezydent RP? Jakie nowe kompetencje on uzyskiwał? Jak wyglądały zależności między organami władzy? (15 p)
- Wykorzystując teksty źródłowe C i E odpowiedz na pytania: Jakie różnice występowały między ogólnymi zasadami ustroju państwa polskiego? Określ typ ustroju państwa polskiego po wprowadzeniu konstytucji kwietniowej. (15 p)
Materiały źródłowe, źródło A
Dekret o najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej, określający jej funkcjonowanie w okresie przejściowym, z 22 XI 1918r.
"Dziennik Praw Państwa Polskiego" 1918, nr 17
Art. 1. Obejmuję, jako Tymczasowy Naczelnik Państwa, Najwyższą władzę Republiki Polskiej i będę ją sprawował aż do czasu zwołania Sejmu Ustawodawczego.
Art. 2. Rząd Republik Polskiej stanowią mianowani przeze mnie i odpowiedzialni przede mną, aż do zebrania się Sejmu, Prezydent Ministrów i Ministrowie.
Art. 3. Projekty ustawodawcze, uchwalone przez Radę Ministrów, ulegają mojemu zatwierdzeniu i uzyskują moc obowiązującą [...] z chwilą ogłoszenia w "Dzienniku Praw Państwa Polskiego"
Art. 7. Mianowanie wyższych urzędników państwowych zastrzeżone w myśl przepisów dotychczasowych Głowie Państwa, wychodzić będzie ode mnie, na propozycję Prezydenta Ministrów i właściwego Ministra.
Art. 8. Budżet Republiki Polskiej na pierwszy okres budżetowy uchwali Rząd i przedłoży mi do zatwierdzenia.
Dan w Warszawie, dnia 22 listopada 1918 roku
Prezydent Ministrów Moraczewski, Józef Piłsudski
Źródło B
Uchwała Sejmu Ustawodawczego o powierzeniu J. Piłsudskiemu dalszego sprawowania urzędu Naczelnika Państwa (tzw. Mała Konstytucja)
"Dziennik Praw Państwa Polskiego" 1919, nr 19, poz. 226
I
Sejm przyjmuje oświadczenie Józefa Piłsudskiego, że składa w ręce Sejmu urząd Naczelnika Państwa, do wiadomości, i wyraża Mu podziękowanie za pełne trudów sprawowanie urzędu w służbie dla Ojczyzny.
II
Aż do ustawowego uchwalenia tej treści Konstytucji, która określi zasadniczo przepisy o organizacji naczelnych władz w państwie Polskim Sejm powierza dalsze sprawowanie urzędu Naczelnika Państwa Józefowi Piłsudskiemu na następujących zasadach:
- Władzą suwerenną i ustawodawczą w Państwie Polskim jest Sejm Ustawodawczy; ustawy ogłasza Marszałek z kontrasygnacją Prezydenta Ministrów i odnośnego Ministra fachowego.
- Naczelnik Państwa jest przedstawicielem Państwa i najwyższym wykonawcą uchwał Sejmu w sprawach cywilnych i wojskowych.
- Naczelnik Państwa powołuje rząd w pełnym składzie na podstawie porozumienia z Sejmem.
- Naczelnik Państwa oraz rząd są odpowiedzialni przed Sejmem za sprawowanie swego urzędu.
- Każdy akt państwowy Naczelnika Państwa wymaga podpisu odnośnego Ministra.
Prezydent Ministrów I. J. Paderewski
Marszałek [Sejmu]: W. Trąmpczyński
Źródło C
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 17 III 1921 r.
"Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej" 1 VI 1921, nr 44
- Na podstawie własnych wiadomości oraz tekstu źródłowego A odpowiedz na pytania:
Podlaskie, 2003
- Przemiany społeczne, gospodarcze, kulturowe w Polsce w XII i XIII wieku.
- Systemy totalitarne i ich znaczenie w Europie w pierwszej połowie XX wieku.
- Jagiellonowie twórcami nowego państwa polskiego
- analiza materiałów źródłowych
- wypracowanie na temat: uzasadnij tezę, że przekształcenie Polski i Litwy w Rzeczpospolitą Obojga Narodów było najdonioślejszym dziełem króla Zygmunta Augusta.
Śląskie, 2003
- Scharakteryzuj myśl polityczną pierwszych Piastów na tle sytuacji w Europie wczesnośredniowiecznej w X-XII wieku.
- Przedstaw proces rozpadu porządku wiedeńskiego w II połowie XIX wieku.
- Część A. Zapoznaj się z treścią materiałów źródłowych i odpowiedz na pytania zawarte w tabeli.
Cześć B. Napisz wypracowanie na temat: Dokonaj charakterystyki gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej w Polsce w XVI stuleciu.
W celu analizy wykorzystaj treści zawarte w materiałach źródłowych.
Świętokrzyskie, 2003
- Polska ostatnich Piastów. Scharakteryzuj główne problemy polityczne Królestwa Polskiego za panowania Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego. Wskaż na ich wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania.
- Rozwój techniki i myśli naukowej na świecie na przełomie XIX i XX wieku. Omów ich zastosowanie i cywilizacyjno-gospodarcze znaczenie.
- "Oświecenie - wiek rozumu, doświadczenia, rozwoju kultury i refleksji politycznej" (część I - analiza źródeł, część II - wypracowanie).
Mazowsze, 2003
- Polska i jej sąsiedzi w XIV i XV stuleciu - Czechy, Węgry, Litwa i Zakon Krzyżacki. Scharakteryzuj stosunki polityczne z tymi sąsiadami.
- Scharakteryzuj przeobrażenia cywilizacyjne w Europie w XIX stuleciu.
- Z dziejów Polski Ludowej. Zadanie polegające na analizie tekstów źródłowych i napisaniu krótkiego wypracowania.
Temat wypracowania. Scharakteryzuj jeden z trzech wymienionych okresów w dziejach Polski Ludowej:
a) lata 1948 - 1956
b) lata 1956 - 1970
c) lata 1970 - 1980
Zachodniopomorskie, 2003
- Wiara i polityka w średniowieczu. Przedstaw problemy polityczne i religijne w Europie od XI do XV wieku.
- Polacy i ich państwo. Oceń postawy Polaków i podejmowane decyzje w okresie reform i upadku I Rzeczypospolitej w II połowie XVIII wieku.
- Władza i społeczeństwo w okresie PRL. Przedstaw relacje pomiedzy władzą i społeczeństwem na podstawie kryzysów politycznych w PRL (analiza źródeł).
Łódzkie, 2003
- Przeprowadź analizę porównawczą stosunków polsko - niemieckich w okresie wczesno - oraz późnopiastowskim.
- Przedstaw koncepcję przemian społecznych i gospodarczych w najważniejszych ideologiach XIX stulecia.
- Z dziejów PRL. Rok 1956.
Część I. Analiza zestawu materiałów źródłowych.
Część II. Napisz krótkie wypracowanie na temat: Podłoże i efekty wydarzeń 1956 roku w Polsce.